Czujniki plazmoniczne są to układy optyczne wykorzystujące zjawisko powierzchniowego rezonansu plazmonowego do wykrywania niewielkich zmian zachodzących w pobliżu warstwy lub nanostruktury metalicznej. Powierzchniowy rezonans plazmonowy polega na pobudzeniu kolektywnych oscylacji swobodnych elektronów w przypowierzchniowej warstwie metalu, w efekcie którego wzbudzana jest powierzchniowa fala elektromagnetyczna tzw. powierzchniowy plazmon-polaryton.
Lokalne zmiany współczynnika załamania wynikające na przykład z adsorpcji wybranych molekuł wywołują zmianę położenia rezonansu plazmonowego w dziedzinie długości fali lub intensywności mierzonego promieniowania odbitego lub rozproszonego od struktury. Czujniki te znajdują zastosowanie min. w medycynie ze względu na wysoką czułość pozwalającą na przykład na selektywne wykrywanie pojedynczych molekuł biologicznych o rozmiarach kilku nanometrów.
Praca przeglądowa na podstawie dostępnej literatury będzie poświęcona między innymi opisowi działania, omówieniu typów oraz zastosowań najnowszych czujników plazmonicznych.